Lợn biển Florida là loài động vật đại dương có vú lớn mang nguồn gốc từ tiểu bang ở đông nam bộ của Mỹ. Chúng sinh tồn chủ yếu từ nguồn dinh dưỡng chính là cỏ thực vật dưới biển. Chính vì vậy, khi tình trạng ô nhiễm nơi đây gia tăng, lượng cỏ biển chết mòn đã dẫn tới tình trạng thiếu đi nguồn thức ăn chính của chúng. Kể từ đầu năm nay, các nhóm nghiên cứu môi trường và quản lý động vật hoang dã Florida đã choáng váng với số lượng heo biển chết kỷ lục. Đạt tới con số kỷ lục lên tới gần 750 con. Cùng với vấn nạn cạn kiệt cỏ biển, thuỷ triều đỏ và hiện tượng tảo nở hoa được cho là những tác nhân mang chính ảnh hưởng tới sự diệt vong của loài cỏ thực vật đại dương này.
Mục lục
Lợn biển Florida đối mặt với nguy cơ diệt vong
Lợn biển Tây Ấn Độ đã ở trên đà hồi phục trong nhiều năm trước khi vận mệnh thay đổi. Sự phục hồi của chúng từ bên bờ tuyệt chủng vào những năm 1970 đến số lượng hơn 7.000 con. Đây thật sự là một chiến thắng của công tác bảo tồn. Cục Cá và Động vật hoang dã Hoa Kỳ, trong một quyết định gây tranh cãi. Thậm chí đã liệt lợn biển Tây Ấn Độ từ nguy cơ tuyệt chủng xuống ở mức bị đe dọa vào năm 2017. Nguyên nhân do sự gia tăng khá lớn quần thể. Nhưng các vấn đề thực sự vốn đã âm ỉ trong nhiều thập kỷ.
Và vào năm 2021, Michael Walsh, phó giáo sư lâm sàng tại Đại học Thú y Đại học Florida. Ông cũng là chuyên về sức khỏe động vật thủy sản. Ông cho biết các yếu tố căng thẳng mà lợn biển phải đối mặt là rất nhiều và đan xen với nhau. Một vấn đề không thể giải quyết được nếu không có giải pháp cho những yếu tố khác. Theo Walsh, rắc rối bắt đầu từ nước. Khi các chất dinh dưỡng từ nước thải hoặc dòng chảy có chứa phân bón, nhựa vi sinh. Hoặc hóa chất độc hại ngấm vào môi trường sống ở biển. Dù là nước ngọt hay nước mặn. Thì chúng cũng có thể làm mất đi sự cân bằng trong nguồn nước và hình thành nên các loại tảo có hại.
Nguồn cỏ cạn kiệt – Nguyên nhân chính tới cái chết của heo biển
Ủy ban Bảo tồn Cá và Động vật hoang dã Florida (FWC) cho biết. Tính đến ngày 21/5, tổng cộng 749 con lợn biển đã chết. Dự tính vượt qua cả con số kỷ lục 804 ghi nhận vào năm 2018. Sự chết dần chết mòn của loài cỏ biển gây ra tình trạng thiếu đói kéo dài, theo Guardian. Cỏ biển là nguồn thức ăn yêu thích của loài động vật có vú sống dưới nước di chuyển chậm chạp. Theo Cơ quan Quản lý nước sông St Johns, mỗi năm có hơn 2.500 con lợn biển ghé thăm Đầm phá sông Ấn. Khu vực đã mất khoảng 58% số lượng cỏ biển kể từ năm 2009.
Vì sao cỏ biển lại trở nên khan hiếm như vậy?
Cơ quan này khẳng định việc cạn kiệt chất dinh dưỡng – đặc biệt là nitơ và phốt pho – đã giết chết cỏ biển. Hơn nữa, các hiện tượng tảo nở hoa trên mặt nước cũng chặn cho cỏ biển hứng được ánh sáng Mặt Trời.
“Phần lớn trong số hơn 80.000 loài cỏ biển sinh sống trong Đầm phá sông Ấn đã biến mất. Bởi tần suất tảo nở hoa liên tục. Hệ quả từ việc xả thải làm ô nhiễm nguồn nước trong hàng thập kỷ qua”. Trích lời Bob Graham, cựu Thống đốc bang Florida và nhà đồng sáng lập của Save the Manatee. Một tổ chức bảo vệ lợn biển và môi trường sống của chúng. Tình hình trở nên tồi tệ hơn do sự tái diễn của hiện tượng tảo và các loài sinh vật phù du nở hoa trong hệ thống đường thủy của Florida.
Hiện tượng xảy ra khi tảo sinh sản với số lượng nhanh. Và lớn dưới nước khiến nước chuyển màu xanh. Tảo nở hoa khiến cho nước bị ô nhiễm do môi trường nước không có sự cân bằng. Ngoài khơi, sự rò rỉ nguồn nước thải độc hại từ nhà máy phân bón bị bỏ hoang Piney Point gần đây vào vịnh Tampa đã gây ô nhiễm nguồn nước.
Hiện tượng thuỷ triều đỏ tác động
Bên cạnh đó, hiện tượng “thủy triều đỏ” – hiện tượng tảo nở hoa khác mang màu đỏ hoặc nâu. Nó cũng gây trầm trọng hơn tình trạng này. FWC xác nhận khoảng 12 con lợn biển đã chết do thủy triều đỏ. Con số thực tế thậm chí có thể cao hơn bởi không phải con lợn biển nào chết cũng trong tình trạng hoại tử. Trung tâm Đa dạng Sinh học Mỹ (CBD) cũng bày tỏ lo ngại về một nghiên cứu hồi tháng 3 cho thấy dấu vết của thuốc trừ sâu trong cơ thể của hơn một nửa số thi thể lợn biển được kiểm tra.
“Những con lợn biển đang phải né tránh va chạm với thuyền của con người trên mặt nước. Tổn thương vì thủy triều đỏ. Và bị chết đói ở Đầm phá sông Ấn vì nguồn nước ô nhiễm. Giờ đây, thật đau lòng khi biết được chúng sẽ còn phải đối mặt với cả độc tố đến từ glyphosate (một loại thuốc diệt cỏ)”. Trích theo lời Jaclyn Lopez, giám đốc CBD tại Florida, cho biết.
“Sai lầm” khi chủ quan trong vấn đề bảo vệ lợn biển Florida?
Ông Graham khẳng định FWS đã “sai lầm”. Đó là khi chuyển tình trạng của lợn biển từ “nguy cấp” sang “bị đe dọa” vào năm 2019. Ông cho rằng hàng nghìn người Mỹ và các nhà khoa học đều hiểu rằng tương lai của loài lợn biển đang bị đe dọa nghiêm trọng. “FWS nên thừa nhận sai lầm và đưa lợn biển vào danh sách loài có nguy cơ tuyệt chủng”, ông nói.
Hai thành viên Quốc hội Mỹ – Stephanie Murphy, thành viên đảng Dân chủ và Brian Mast, thành viên đảng Cộng hòa. Họ đã đề xuất tăng cường tài trợ liên bang để bảo vệ loài vật này. Hồi đầu tháng 5, một bài xã luận trên tờ Orlando Sentinel đổ lỗi cho chính quyền bang Florida. Đặc biệt là công kích cựu Thống đốc Rick Scott gây ra tình trạng lợn biển chết hàng loạt. Vì đã cắt giảm ngân sách bảo vệ môi trường khi ông còn đang đương chức.